नेपाल र बंगलादेशबीचको विद्युत् व्यापारलाई सक्षम बनाउन भारतीय प्रशारण लाइन प्रयोग गरी भारतलाई कसरी बोर्डमा लैजाने भन्ने विषयमा नेपाल र बंगलादेशबीच छलफल हुने कार्यक्रम रहेको ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइ मन्त्रालयका वरिष्ठ अधिकारीले शनिबार जानकारी दिए ।
बंगलादेशमा यही वैशाख १५ र १६ गते हुने भनिएको सहसचिवस्तरीय संयुक्त कार्यदलको पाँचौँ बैठक र सचिवस्तरीय संयुक्त संचालन समितिको बैठकमा नेपाल, बंगलादेश र भारतको त्रिपक्षीय सहकार्यका विषयमा दुवै पक्षले छलफल गर्ने कार्यक्रम छ ।
यी बैठकको एजेन्डामा रहेको एउटा विषय भनेको दुई देशबीचको विद्युत् व्यापारलाई सक्षम बनाउन विद्यमान प्रसारण लाइन र भारतीय भूमिमा समर्पित प्रसारण लाइन प्रयोग गर्न कसरी भारतलाई बोर्डमा लैजाने भन्ने हो,’ ऊर्जा मन्त्रालयका प्रवक्ता मधु भेटुवालले भने । ।
नेपाल र बंगलादेश भौगोलिक रूपमा जोडिएका नभएकाले नेपालले भारतको भूभागबाट मात्रै बंगलादेशलाई बिजुली बेच्न सक्छ । दक्षिणी छिमेकी हालका वर्षहरूमा ऊर्जा व्यापारका लागि त्रिपक्षीय सहयोगमा 'सकारात्मक' रहेको छ।
"भारतले हरित ग्रिड पहल - एक सूर्य एक विश्व एक ग्रिड - विद्युत आपूर्ति गर्ने र छिमेकी पहिलो नीति भएको अन्तरदेशीय बिजुली ग्रिड सुरु गरेकोले नेपाल र बंगलादेश बीचको जडानले भारतको आफ्नै पहललाई मद्दत गर्नेछ," भेटुवालले भने।
सन् २०१८ मा अन्तर्राष्ट्रिय सौर्य गठबन्धनको सभामा भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले पहिलो पटक पहलको प्रस्ताव गरेका थिए। पहलले स्वच्छ र कुशल सौर्य ऊर्जाको स्थानान्तरण सुनिश्चित गर्ने साझा ग्रिडमार्फत करिब १४० देशहरूलाई विद्युत उपलब्ध गराउने लक्ष्य राखेको थियो।
गत वर्ष अप्रिलमा जारी भएको दुई देशबीचको ऊर्जा क्षेत्र सहयोगसम्बन्धी संयुक्त भिजन वक्तव्यअनुसार नेपाल र भारतले बंगलादेश, भुटान, भारत र नेपाल ढाँचा (BBIN) अन्तर्गत ऊर्जा क्षेत्रमा सहकार्यलाई फराकिलो बनाउने र साझेदार राष्ट्रहरूलाई समावेश गर्न चाहन्छन्।
बंगलादेशी पक्षसँगको छलफलको अर्को एजेन्डा भारतको विद्यमान प्रसारण लाइनमार्फत नेपालको ४० मेगावाट–५० मेगावाट विद्युत् बंगलादेशलाई बिक्री गर्ने हो ।
गत अगस्टमा भएको चौथो JWC र JSC बैठकमा नेपाल र बंगलादेशले उच्च भोल्टेज बहरामपुर प्रयोग गरी प्रारम्भिक चरणमा नेपालबाट बंगलादेशमा ४० मेगावाट–५० मेगावाट विद्युत् निर्यात गर्न अनुमति दिन दक्षिणी छिमेकीलाई अनुरोध गर्ने निर्णय गरेको थियो । -भेरमारा क्रस बोर्डर पावर ट्रान्समिसन लिंक।
गत वर्ष भएको समझदारीअनुसार सरकारी स्वामित्वको नेपाल विद्युत प्राधिकरण र बंगलादेश विद्युत विकास बोर्डले भारतको एनटीपीसी विद्युत व्यापार निगमसँग त्रिपक्षीय ऊर्जा बिक्री र खरिद सम्झौताका लागि विद्युत लाइनको उपयोग गर्न अनुरोध गर्नेछन्। बंगलादेशसँग भएको सम्झौताअनुसार प्राधिकरणले द्विपक्षीय विद्युत व्यापारको नोडल एजेन्सी एनटीपीसी विद्युत व्यापार निगममार्फत भारतीय अधिकारीलाई अनुरोध पठाएको छ ।
यस वर्षको फेब्रुअरीमा नेपाल र भारतबीच भएको १०औँ सहसचिवस्तरीय संयुक्त कार्यदल र सचिवस्तरीय संयुक्त संचालन समितिको बैठकमा नेपालले प्रस्ताव पेस गरेपछि भारतले उक्त आयोजनाको विद्युत् बिक्री गर्ने सहमति गरेको थियो । नेपालको ऊर्जा मन्त्रालयका अनुसार बंगलादेशले…
नेपाल र भारतबीच भएको समझदारीका आधारमा प्राधिकरणले ५२ दशमलव ४ मेगावाटको लिखु–४ आयोजनाबाट उत्पादित विद्युत् भारतको विद्यमान प्रसारण पूर्वाधारमार्फत बंगलादेशसम्म पुर्याउन भारतीय अधिकारीलाई अनुरोध पठाएको छ ।
ओखलढुंगा र रामेछाप जिल्लाको सिमानामा रहेको आयोजनाले गत वर्ष व्यावसायिक उत्पादन सुरु गरेको थियो ।
गत वर्ष भदौमा नेपाल र बंगलादेशले उच्च भोल्टेज बहरामपुर–भेरमारा अन्तरदेशीय विद्युत प्रसारण लिंक प्रयोग गरी प्रारम्भिक चरणमा ४० मेगावाट–५० मेगावाट नेपाली विद्युत् बंगलादेश निर्यात गर्न अनुमति दिन दक्षिणी छिमेकीलाई अनुरोध गर्ने निर्णय गरेका थिए ।
‘नेपालबाट ४० मेगावाटदेखि ५० मेगावाट विद्युत् लैजाने विषयमा बंगलादेशले भारतसँग पनि छलफल गरेको छ,’ भेटुवालले भने ।
नेपाल र बंगलादेशबीच को द्विपक्षीय बैठकको अर्को विषय भनेको ६८३ मेगावाटको सुनकोशी ३ जलविद्युत् आयोजनाको विकास हो जसलाई कार्यदलको चौथो बैठक र भदौ अन्तिममा संयुक्त स्टेयरिङ कमिटीको चौथो बैठकमा दुवै देशले संयुक्त लगानीबाट विकास गर्न सहमति जनाएका थिए । ।
‘हामीले यस आयोजनाको सम्भाव्यता अध्ययन प्रतिवेदन र वातावरणीय प्रभाव मूल्याङ्कन प्रतिवेदन बंगलादेशी पक्षलाई पठाएका छौं,’ भेटुवालले भने । "हामीले बंगलादेशी पक्षबाट निश्चित प्रतिक्रिया प्राप्त गरेका छौं र छलफल चलिरहेको छ।"
उनले आगामी उच्चस्तरीय बैठकमा आयोजनाबारे थप छलफल हुने बताए ।
नेपाल र बंगलादेश मिलेर यो आयोजना निर्माण गर्न अगाडि बढे पनि ऊर्जा मन्त्रालयका एक वरिष्ठ अधिकारीले आयोजनामा भारतको संलग्नताले विद्युत व्यापारमा त्रिपक्षीय सहयोग सुनिश्चित गर्न सहयोग पुग्ने बताए ।
‘यस परियोजनामा भारतको सम्भावित संलग्नताबारे हामीले अहिलेसम्म बंगलादेशसँग परामर्श गरेका छैनौं। तर यसले बंगलादेशमा बिजुलीको प्रसारणलाई सहज बनाउनेछ, "अधिकारीले थपे।
नेपाल र बंगलादेशले क्रमशः जलविद्युत र सौर्य ऊर्जाको विकासमा पनि आफ्ना अनुभव साझा गर्ने भेटुवालले बताए ।
थप अपडेटको लागि
