संसद
संसदमा भ्रष्टाचार विरुद्ध, कसले के भने ? काठमाडौँमा स्थित संसद एक महत्वपूर्ण संस्था हो जो सार्वभौमसत्ताको प्रयोग गर्दछ र यसले शासन प्रणालीमा नीति निर्धारण, कानून निर्माण, व्यवस्थापन कार्य विधिका माध्यमबाट सुनिश्चित गर्दछ। यो संस्था जनताका प्रतिनिधिको स्वीकृति विना कुनै काम नलगाउने सिद्धान्त राखेको छ र जनताद्वारा निर्वाचित भएका प्रतिनिधिहरु र प्रतिनिधि सभामा प्रस्तुत गर्ने संवैधानिक व्यवस्था गरिएको छ।
नेपाललाई जनसंख्या र भौगोलिक अनुकूलताको आधारमा सय पैंसठ्ठी निर्वाचन क्षेत्रको स्थापना गरी, प्रत्येक निर्वाचन क्षेत्रबाट एक-एक जना मात्र रहने गरी पहिलो हुने निर्वाचन प्रणालीको अनुसरण गरी, सम्पूर्ण देशलाई एक निर्वाचन क्षेत्र मानी राजनीतिक दललाई मत दिने समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीबाट निर्वाचित भएका सय पैंसठ्ठी जना प्रतिनिधि र दुई सय पचहत्तर सदस्यको प्रतिनिधि सभा स्थापित गरिएको छ।
आजको आइतबार देखि संसदको बजेट अधिवेशनको बैठक सुरु भएको थियो र पहिलो दिनमै नेपाल मजदूर किसान पार्टीका सांसद प्रेम सुवालले आकस्मिक समय लिएर बोल्ने अनुमति माग्यो। बैठकको निर्धारित समय ढिला गरेर बैठक शुरु भएको ४ बजेभन्दा १५ मिनेट माथि थियो। अमेरशकुमार सिंहले केही भन्न खोज्दै थिए र नेकपा एमालेका सांसद रघुजी पन्तले पनि सभामुखतिर इसारा गरे।
कसले के भने ?
सभामुखले सांसदहरुको संख्या बाक्लो भएपछि, उनीहरुलाई बोल्न चाहने तरिका सहजिकरण गर्न आग्रह गरे। पहिलो अधिवेशनको पहिलो बैठक शुरु भएपछि केही नियम र पद्धतिहरु पूरा गरेको छ। त्यसपछि बोल्न सकिनेछ। बाँकी बैठकलाई कसरी चलाउने भनेर सल्लाह दिन सभामुखले भने।
सभामुखले सांसदलाई बसेर बैठकको वातावरण बनाउन अनुरोध गर्नुभएको थियो, तर केही सांसदले सभामुखको आग्रहलाई बेवास्ता गर्दै निरन्तर बोल्न जारी राखेका थिए। ‘संसदको कार्यबाही शुरु गर्दा मलाई बोल्नका लागि समय दिनुहुन्छ’, भन्दै सभामुखले बोलेका पछि, एक साढे घण्टाको जुहारी अधिवेशन प्रारम्भ भएको थियो। राष्ट्रपतिबाट पठाइएको पत्रमा अधिवेशन सम्बन्धी आह्वान थियो र त्यसपछि अज्ञात शहीदहरुको नाममा एक मिनेटको मौन धारण गरिएको थियो।
बैठकमा सांसद प्रेम सुवालले पहिलो वक्ताका रुपमा भुटानी शरणार्थीका विषयमा दोषीलाई कानूनी दायरामा ल्याउने बाट भ्रष्टाचार छान्ने र समाजमा योगदान गर्ने खोप इञ्जिनियरिङ कलेजको विषय उठाए । उनले संचारमाध्यममा आएका भ्रष्टाचारको छानबिन र नियुक्ति प्रक्रियाको बिरोधमा बोलेर सबैलाई चेताए ।
प्रधानमन्त्रीले भ्रष्टाचारका सम्बन्धमा बुझाइ नलाग्दा, एमालेका प्रमुख सचेतक पदम गिरीले त्यसको ट्विटर लेख्ने प्रसंगमा उल्लेख गरे र मुलुकका सबै किसिमका भ्रष्टाचार र अनियमितताको विरोधमा उनको पार्टी एकताबद्ध छ, राजनीतिक दोषीलाई कानूनी दायरामा ल्याउनुपर्छ भन्ने पक्षमा रहेको बताए । “हामी फिल्म हेर्न टिकट काटेर बसेका छौँ फिल्म देखाउनुस् वाइडबडी, यतिलगायत सबै काण्डको छानबिन गरियोस्”, उनले भने ।
एमालेको सचेतक महेशकुमार बर्तौला अब सिङ्गो देशमा ध्यान नेपालीहरूलाई भूटानी शरणार्थी बनाउने तरिकाहरूले अनेकौँ घोटालाको शिकार भएका छन् र दोषीलाई उम्काउने खेल भएको बताएर यस्ता घटनाको सत्यापना गरी दोषीलाई कारबाही गर्न माग गरिएको छ। साथै संसदीय सूर्य थापा भ्रष्टाचारको फिल्म हेर्न सक्ने बताए। त्यसपछि संसद बोलिसकेको बेला सभामुखले संसदीयलाई बस्न र नियम पालन गर्न अनुरोध गरेका छन्।
सत्तारूढ नेकपा माओवादी केन्द्रका सांसद माधव सापकोटाले छापामार शैलीमा आफ्ना कुरा राखेर प्रतिपक्षी दलका सांसदहरुलाई ब्रदरमा सोधिएको भनी प्रमुख प्रतिपक्षले उनीहरुलाई आफ्नो काम गर्न नदिएको भन्दै कारबाही गर्न माग गर्ने विषयमा सत्यापित छन्।
नेपाली कांग्रेसका सांसद रामहरि खतिवडाले संसदीय समिति बनाएर भ्रष्टाचार र अनियमिततामा दोषीहरुलाई कारबाही गर्न माग गरेका छन्। उनले भने – ‘नेपालको राजनीतिमा जो बढी बदमास त्यही बढी डकार्छ’। एमाले सांसद रघुजी पन्तले पार्टी संविधान र कानूनको पालनामा प्रतिबद्ध रहेको बताएको हो। राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका सांसद ज्ञानबहादुर शाहीले भ्रष्टाचारीलाई उम्काउन दिन नहुने बताएका छन्। कांग्रेसका सांसद सुनील शर्माले पक्राउ परेकालाई संसदमा ल्याएर बयान दिलाउन सभामुखको ध्यानाकर्षण गराएका हुन्। सांसद सरिता प्रसाईले भने – ‘भ्रष्टाचारीलाई कुनै पनि पार्टीले संरक्षण गर्नु हुन्न, निर्दोष उम्काउनु हुन्न’। सांसद रञ्जुकुमारी झाले सबै पार्टीले समान धारणा बनाएर दोषीलाई कानूनी दायरामा ल्याउने बताएकी हुन्।
उनीहरुले आफ्नो नागरिकता सम्बन्धी आम नेपाली जनताको समस्या भएकोले, यो राजनीतिलाई छोडि संविधान र कानुनसम्मत ढाँचामा आधारित पीडित जनतालाई न्याय दिनुपर्छ। सांसद आर्जुन राणा देउवाले आफ्नो चरित्र हत्या गर्ने भन्दै विभिन्न टिप्पणी गरेका थिए। उनीहरुले सबै नेता र सांसदहरूको सम्पत्ति विवरण सार्वजनिक गर्न माग गरेका छन्।
भुटानी शरणार्थी बनाएर अमेरिकामा पठाउने ठगी प्रकरणमा आरोपित आरजूलाई पनि मुच्याएको छ, जसमा उनी साथै पूर्व गृहमन्त्री एवं कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य मञ्जु खाँणलाई पनि तलब बुझाएको अडिओ सार्वजनिक भएको छ।
संसदीय आयोगले सांसद हरि ढकाललाई विगत ३३ वर्षमा हुने भ्रष्टाचारका काण्ड छान्ने तथ्य बारे सुनेको छ । त्यसैगरी सरकारले भूटानी शरणार्थी सम्बन्धी छानबिन गरेकोमा सङ्कोच व्यक्त गर्दै धन्यवाद ज्ञापन गरेका छन् ।
सांसद मेटमणि चौधरीले तत्कालीन गृहसचिव, मन्त्री र उच्चपदस्थ अधिकारीहरुलाई भूटानी शरणार्थी प्रकरणमा संलग्न रहेको बारे समाचारमा आएको छ । संलग्न सरकार प्रमुखलाईसमेत कारबाही गर्न माग गरिएको हो ।
सांसद दीपकबहादुर सिंहले सत्तापक्ष र प्रतिपक्षका बीच भ्रष्टाचार र अनियमितताको विषयलाई प्रभावकारी ढङ्गले उठाउन आवश्यकता बताएका छन् । त्यसैले विविध सदस्यहरुले बैठक कार्यसूचीमा समय अलग गर्नुपर्ने छ ।
प्रतिनिधि सभाका सदस्यहरु
देवराज घिमिरे
सम्माननीय सभामुख
इन्दिरा राना
माननीय उपसभामुख
अच्युत प्रसाद मैनाली
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
अजय कुमार चौरसिया
नेपाली काङ्ग्रेस
अन्जनी श्रेष्ठ
नेपाली काङ्ग्रेस
अनिता देवी
जनमत पार्टी
अनिशा नेपाली
राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी
अब्दुल खांन
जनमत पार्टी
अमन लाल मोदी
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)
अम्बिका बस्नेत
नेपाली काङ्ग्रेस
अम्मर बहादुर थापा
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी(एकीकृत समाजवादी)
अम्मर बहादुर रायमाझी
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
डा. अमरेश कुमार सिंह
स्वतन्त्र
अमृत लाल राजवंशी
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
अमृता देवी अग्रहरी
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
अर्जुन नरसिह के.सी.
नेपाली काङ्ग्रेस
अरुण कुमार चौधरी
नागरिक उन्मुक्ति पार्टी
अशोक कुमार चौधरी
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी
अशोक कुमार राई
जनता समाजवादी पार्टी नेपाल
अस्मा कुमारी चौधरी
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
असिम शाह
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी
आरजु राणा
नेपाली काङ्ग्रेस
आशा वि.क.
नेपाली काङ्ग्रेस
ईश्वर बहादुर रिजाल
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
ईश्वरी घर्ती
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
ईश्वरी देवी न्यौपाने
नेपाली काङ्ग्रेस
उदय शंशेर ज.व.राणा
नेपाली काङ्ग्रेस
मा. उपेन्द्र यादव
जनता समाजवादी पार्टी नेपाल
उमरावती देवी
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)
उर्मिला थेबे
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
उर्मिला माझी
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)
ऋषिकेश पोखरेल
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
एकनाथ ढकाल
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
ऐन बहादुर शाही ठकुरी
नेपाली काङ्ग्रेस
कल्पना चौधरी
नेपाली काङ्ग्रेस
कल्पना मियाँ कुसारी
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)
कान्तिका सेजुवाल
नेपाली काङ्ग्रेस
कालुराम राई
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
किरण कुमार साह
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
किशोर सिंह राठोर
नेपाली काङ्ग्रेस
कुसुमदेवी थापा
नेपाली काङ्ग्रेस
कृष्ण कुमार श्रेष्ठ
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी(एकीकृत समाजवादी)
कृष्ण गोपाल श्रेष्ठ
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
के.पी. शर्मा ओली
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
खम बहादुर गर्बुजा
नेपाली काङ्ग्रेस
गगन कुमार थापा
नेपाली काङ्ग्रेस
गणेश पराजुली
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी
गिता बस्नेत
राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी
गोकर्ण राज विष्ट
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
गोकुल प्रसाद वाँस्कोटा
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
गोमा लाभ (सापकोटा)
जनमत पार्टी
गंगा कार्की
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (माओवादी केन्द्र)
गंगा प्रसाद यादव
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
गंगा राम चौधरी
नागरिक उन्मुक्ति पार्टी
चन्दा कार्की (भण्डारी)
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी
चन्दा चौधरी
नेपाली काङ्ग्रेस
डा. चन्द्रकान्त भण्डारी
नेपाली काङ्ग्रेस
चन्द्र कान्त राउत
जनमत पार्टी
चन्द्र बहादुर विश्वकर्मा
नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (एमाले)
चित्र बहादुर के.सी.
राष्ट्रिय जनमोर्चा अरु
प्रतिनिधि सभा
